یاران امام حسین که در واقعه کربلا حضرتش را همراهی کردن ومانند پروانه گردشمع وجودش عاشقانه سوختند

اسامی شهدای کربلا
***************

بنا بر این است که امروز اسامی شهدای قیام حسینی رابنویسم.اما برای شناخت کلی واجمالی ابتدا

اطلاعات دیگری را با هم بررسی می کنیم وسپس به مرور نام شهدا می پردازیم.باز هم متذکر میشوم که به

علت اینکه در حال حاضر به منابع لازم دسترسی ندارم .از آنچه که فعلا موجود است.وحافظه کمک می گیرم.

امید که کمتر دچار اشتباه وفراموشی بشوم. یا علی.

ویژگی های رزم ورزمگاه

******************

در روز داغ عاشورا درگستره ای حدود شش کیلومتر ودر

طول حدود هشت ساعت حماسه عظیم وبی بدیل حسینی رخ می دهد.

ویژگی های این میدان را این گونه می توان بر شمرد:

- زمین،خارزار با پستی وبلندی

- هوا،صاف،آفتابی وداغ

- طول محور عملیات،حدود سیصد وشصت متر وطول

جبهه دفاعی یکصد وهشتاد متر

- تعدادخیمه های اباعبدالله حدود شصت خیمه وفاصله هرکدام دومتر

- تعداد نیروهای امام حدود دویست نفر(به روایت امام

باقر)یکصدوچهل وپنج نفر،تعداد سواره ها کمتر از پنجاه نفر

- فرمانده کل نیروهای اباعبدالله،خودامام. پرچمدار،ابوالفضل العباس.فرمانده جناح راست،زهیر بن قین،

فرمانده جناح چپ،حبیب بن مظاهراسدی.

- وضعیت دشمن حدود سی وسه هزار نفر نیروسوار وپیاده.

- فرمانده کل لشکر دشمن،عمربن سعدابن ابی وقاص.پرچمدارلشکر،درید(غلام عمر سعد).فرمانده پیاده نظام،

شبث بن ربعی.فرمانده سواره نظام،عروه بن قیس احصمی(عزره بن قیس).فرمانده جناح راست(میمنه) ،

عمروبن حجاج (نگهبان فرات نیز هست).فرمانده جناح چپ(میسره)،شمربن ذی الجوشن.

- امکانات سپاه اباعبدالله،اندک،در محاصره،فاصله با آب حدود پانصدمتر،از نظرگاه موازنه قوا(تقریبا چهارصد نفر در

مقابل یک نفر).

- فاصله مقتل اباعبدالله ومقتل علی اکبر سیصدمتر.

- فاصله مقتل اباعبدالله وعلی اصغر یکصدوپنجاه متر.

- فاصله مقتل امام وتلّ زینبیه صدمتر.

- فاصله مقتل امام وخیام یکصد وپنجاه متر.

مختصات دیگر حادثه کربلا

***********************

الف- روز عاشورای سال 61هجری رادرمحاسبه ها متفاوت نگاشته اند.برخی آن را 21مهرماه سال 59 شمسی

وطول روز را13ساعت و38دقیقه ولحظه شهادت امام حسین(ع) را 2ساعت و48دقیقه مانده به غروب آفتاب

دانسته اند. دربرخی مطالعات نیز روز عاشورای سال 61 هجری،روز جمعه بوده ودرنتیجه روز وروداباعبدالله به

کربلا پنج شنبه دوم محرم بوده است.در دمع السّجوم عاشورا روز دوشنبه دانسته شده است.

===========================================

براساس مطالعات مرکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران(دکتر ایرج ملک پور)روز عاشورا به این گونه گزارش شده است:

١.عاشورا روز دهم محرم 61هجری معادل با 20 مهرماه 59 شمسی و9اکتبر680میلادی است.

٢.اذان صبح عاشورا به وقت محلی کربلا ساعت4:41 دقیقه بامداد بوده است.

٣.اذان ظهر ساعت11:47 دقیقه به وقت محلی.

۴.اذان مغرب ساعت17:50.

5.طلوع آفتاب ساعت6:3 دقیقه.

6.غروب آفتاب ساعت17:31 دقیقه.

7.طول روز(طلوع تا غروب) یازده ساعت وبیست وهشت دقیقه.

این اطلاعات آخرین اطلاعاتی است که به دست آمده است.بنابراین محاسبه روز عاشورا،سه شنبه بوده است.

ب- سپاهیان مستقر درکربلا که از کوفه آمده بودند:

**************************************

- عمرسعد(ورود به کربلا روز سوم محرم)

شش هزار نفر

سنان بن انس چهارهزار نفر

شبث بن ربعی چهارهزار نفر

عروه بن قیس چهارهزار نفر

یزید بن رکاب کلبی دوهزار نفر

نصرمازنی دوهزارنفر

مازنی سه هزار نفر

حصین بن نمیر چهارهزار نفر

شمربن ذی الجوشن(ورود روزنهم محر م) چهار هزارنفر جمع سی وسه هزار نفر

والبته سپاه هزار نفری حرّبن یزید ریاحی را نیز که روز دوم محرم راه را بر کاروان امام گرفت باید به این تعداد افزود. عمر سعد،سنان،شبث بن ربعی،عروه بن قیس،درنوبت . اول به کربلا آمدند ویزید بن رکاب وحصین بن نمیر ومازنی وشمر در مرحله بعد افزوده شدند.

پ-مجموعه شهدای کوفه از یاران امام صدوسی وهشت تن بوده اند که چهارده تن غلام بوده اند.شهدایی که درزیارت ناحیه مقدسه وبرخی منابع دیگر آمده اند

****************************************

هشتادو دوتن که هفده تن آنها بنی هاشم اند.درمجموع منابع سی وسه تن از بنی هاشم معرفی شده اند. جزهشتاد ودو تن،بیست ونه نفر دیگر در منابع متاخر ذکر شده اند.

یکی از مسائل راز آمیز کربلا عدد مشهور هفتاد ودو است.بی شک یاران امام وشهدای کربلا بیش از این بوده اند.برخی بر آن اند که عدد هفتاد ودو،بر اساس سرهایی است که از تن ها جدا ومیان قبایل تقسیم شده است.

آمار مشهور سرهای جدا شده ، هفتاد وهشت شهید است که در روز یازدهم محرم،به ترتیب زیر تقسیم شد:

- قیس بن اشعث رییس قبیله بنی کنده سیزده سر

- شمربن ذی الجوشن رییس قبیله هوازن دوازده سر

(برخی بیست سر نوشته اند)

- قبیله تمیم هفده سر

- قبیله بنی اسد شانزده سر(برخی هفده سر نوشته اند)

- قبیله مذحج هفت سر

- دیگر قبایل یک سر یه هر کدام(مجموعا نه سر)

ت- در روز عاشورا نه تن از شهدا باحضور مادر خویش به شهادت رسیدند:

****************************************************

١- عبدالله بن حسین(علی اصغر)،مادرش رباب

2- عون بن عبدالله بن جعفر،مادرش زینب

3- محمدبن عبدالله بن جعفر،مادرش زینب

4- قاسم بن الحسن،مادرش رمله

5- عبدالله بن حسن،مادرش بنت شلیل جبلیّه

6- عبدالله بن مسلم،مادرش رقیه دختر علی ابن ابی طالب

7- محمد ابی سعید بن عقیل

8- عمروبن جناده انصاری

9- عبدالله بن وهب کلبی،مادرش ام وهب(قمر)

ث-پنج تن از صحابه امام حسین(ع) از اصحاب رسول خدا(ص) بودند:

********************************************************

١-انس بن حارث 2- حبیب بن مظاهر اسدی 3- مسلم بن

عوسجه 4- هانی بن عروه مرادی 5- عبدالله بن یقطر حمیری

ج- پنج تن از یاران پس از امام حسین(ع) در کربلا به شهادت رسیدند:

1- سعدبن حرث 2- برادر سعد،ابوالحتوف 3- سویدبن

ابی المطاع 4- محمدبن ابی سعید بن عقیل 5- هفهاف بنمهنّد راسبی

چ- هفت تن از شهدا پدرشان در کربلا حضور داشت:

******************************************

1- علی اکبر 2- علی اصغر 3- عمروبن جناده 4-عبدالله بن یزیدبن ثبیط عبدی 5- عبیدالله بن یزید بن ثبیط عبدی

6- مجمع بن عائذ 7- عبدالرحمن بن مسعود

ح- دو تن از یاران اسیر وسپس شهید شدند:

*************************************

سوّار بن منعم نهمی وموقّع بن ثمامه صیداوی

خ- سر سه تن از شهدای کربلا را پس از شهادت به جانب امام حسین(ع) پرتاب کردند:

*****************************************

عبدالله بن عمیر کلبی،عمروبن جناده انصاری،عابس بن ابی شبیب شاکری

د- امام حسین(ع) بر بالین هفت تن از شهدا پیاده حاضر شد:

*****************************************************

مسلم بن عوسجه،حرّبن یزید ریاحی،واضح رومی یا اسلم ترکی،عباس،علی اکبر،قاسم،جون بن حوی

ذ- امام در روز عاشورا برای ده تن مرثیه خواند ودر حق دشمنانشان نفرین کرد:

*********************************************************

،علی اکبر،عباس،قاسم،عبدالله بن حسن،عبدالله رضیع،مسلم بن عوسجه،حبیب بن مظاهر،حرّبن یزید ریاحی،

زهیر بن لقین،وجون غلام ابوذر

ر- جز خانواده حضرت اباعبدالله چند تن از یاران امام نیز همراه خانواده در کربلا حضور یافتند:

*********************************************************

1- عبدالله بن عمیرکلبی از منطقه بئرجعد همراه همسرش هانیه ومادرش قمر(ام وهب) به کربلا آمد وخود وهمسرش

به شهادت رسیدند.

2- مسلم بن عوسجه اسدی،با همسر وکنیزش در کربلا شرکت کرد.

3- جناده بن حارث(حرث) سلمان،با همسر وفرزندشعمرو، درکربلا حضور داشت.

ز- درکربلا چهارده تن از بردگان در رکاب امام عاشقانه جنگیدند وبه شهادت رسیدند.تنها یک تن از آنان پیش از عاشورا

به شهادت رسید:

:******************************************************

1.نصر غلام امام علی (ع) 2. سعد غلام امام علی(ع) .3. حرث غلام حضرت حمزه 4. اسلم غلام امام حسین(ع)5. قارب غلام امام حسین(ع) 6. سلمان یا سلیمان غلام امام حسین(ع)(این غلام در بصره به شهادت رسید)7. منجح غلام امام حسن مجتبی(ع) 8. جون غلام ابوذرغفاری 9. واضح غلام حرث سلمانی 10. شبیب غلام حرث جابری 11.شوذب غلام شاکر(درغلامبودن او تردید است) 12.رافع غلام مسلم ازدی 13. سلام غلام عامرعبدی 14. سالم غلام بنی مدینه ژ- یک تن از یاران امامپدرش در جنگ صفین به شهادت رسیده بود.وی عمّار بنحسّان طایی است.

س- دوتن از یاران امام به نام های محمد وعبدالله ،پدرشان مسلم بن عقیل در کوفه به شهادت رسیده بود.

*****************************************************************

ش- دو زن در عاشورا در رکاب امام (ع) جنگیدند.نخستین،مادر عبدالله بن عمیر کلبی(ام وهب یا قمر) بود ودومی

مادر مروبن جناده انصاری.

*****************************

ص- تنها زن شهید در صحنه عاشورا،همسر عبئالله بن عمیر کلبی است. این دو هفده روز پس از ازدواج به امام پیوستند

وهر دو در کنار هم به شهادت رسیدند.

ض- در کربلا یک تن ایرانی به نام واضح رومی یا اسلم (سلیمان) ترکی در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسیده است.

اما بررسی نام شهدای بزرگوارقیام حسینی.

شهیدان پیشاهنگ:

======================

این شهدا درجریان اعزام مسلم بن عقیل به کوفه به همراهی او قیام کرده وبه شهادت رسیدند.1. مسلم بن عقیل ابن ابی طالب(48ساله) 2.هانی بن عروه(90ساله) 3.عبدالاعلی بن بزید کلبی(25ساله)4. عبدالله بن یقطر (57ساله)5. قیس بن مسهر صیداوی(35ساله) 6. عماره بن صلخب ازدی(30ساله)7. حنظله بن مروه همدانی (25ساله) 8. عباس بن جعده جدلی(جولی)(50ساله) 9. عبیدالله بن عمرو بن عزیز کندی(45ساله) 10. سلیمان بن رزین(35ساله) 11. عبدالله بن حارث نوفلی(52 ساله) شهیدان نبرد نخستین در کربلا(تیرباران صبح عاشورا) این شهیدان در ابتدای شروع جنگ به شهادت رسیدند .در آن هنگام که عمر سعد اولین تیر جنگ را به سمت سپاه امام پرتاب کرد واز سپاهیان خواست تا در نزد امیرالمومنین یزیدشهادت دهند که او اولین چوبه تیر را به سمت سپاه حسین بن علی(ع) پرتاب نموده است.پس از او سپاهیان همگی به تیرباران لشکر امام پرداختند وبه روایتی بیش از پانزده هزار چوبه تیر به سمت امام (ع) واصحاب ایشان پرتاب شد.به این ترتیب می توان تصور کرد امام وهمه اصحاب از صبح با تنی زخمی به نبرد پرداخته اند.اما عده ای از اصحاب نیز در جریان همان حمله کور بحبه شهادت رسیدند که در تعداد آنان اختلاف است.در ابصار العین چهل تن ذکر شده است.دربحارالانوار تعداد شهیدان پنجاه نفر است. مجالس المواعظ شوشتری نیمی ازلشکر امام را شهیدان حمله اولی می داند.الفتوح نیز تعداد ایشان را پنجاه نفر می داند.:

1.عبدالرحمن بن عبد رب انصاری(70ساله) 2.کنانه بن عتیق تغلبی(70ساله) 3.جبله بن علی(عبدالله)شیبانی (49-50ساله) 4.عمران بن کعب(50ساله) 5. منبع بن زیاد(رقاد)(40ساله) 6. عقبه بن صلت جهنی( 65ساله)7. مجمّع بن زیاد جهنی(0ساله) 8. عبادبن مهاجربن ابومهاجرجهنی(55ساله) 9. سلیمان بن سلیمان ازدی (50ساله) 10. قاسم بن حبیب ازدی(40ساله) 11. عمرو بن ضبیعه تیمی( 70ساله) 12. حبشه بن قیس (39ساله)13. زیدبن معقل(40ساله) "او همراه سپاه عمر سعد به کربلا آمد وسپس به اردوی امام پیوست" 14. عمار(عامر)بن حسان طایی(40 ساله) 15. قعنب بن عمروتمری(35ساله) 16. حبّاب بن عامر(عمرو) (45ساله) 17. زهیربن بشرخثعی یا زهیر بن بشیر(48ساله) 18. سالم بن عمروبن عبدالله بن ثابت بن نعمان بن امیه بن امروالقیس بن ثعلبه(45 ساله) 19. نعیم بن عجلان بن انصاری خزرجی(70ساله) 20.سیف بن مالک(عبدالله) عبدی بصری (50ساله)21. خزیمه کوفی(40 ساله) 22. امیه بن سعدطایی(60ساله)23. ادهم بن امیه عبدی بصری(45 ساله) 24. مسلم بن کثیر اعرج (70ساله) 25. بکربن حیّ بن تیم الله بن ثعلبه تیمی( -54ساله)26. سالم مولی(غلام)عامربن مسلم عبدی (35-40ساله) 27. قارب بن عبدالله بن اریقط دئلی یا دیلمی (40ساله) 28. نصربن ابی نیزر(40 -45ساله)29. نعمان بن عمرو ازدی راسبی(50ساله) 30. عبدالرحمن بن مسعود بن حجاج تیمی(20ساله)31. مسعود بن حجاج تیمی (50ساله) 32. حجیربن جندب بن حجیر(24 ساله) 33. جندب بن حجیر کندی (70ساله) 34. زهیر بن سلیم ازدی (70ساله)35. حرث(حارث)بن امروالقیس کندی(50ساله) 36. عامربن مسلم عبدی یا عامربن مسلم بن حسان بن شریح بن سعدبن حارثه السعدی البصری(50ساله) 37. زاهربن عمرو کندی(70ساله)38. عماربن ابی سلامه دالائی (56ساله) 39. کردوس بن زهیر تغلبی(50ساله) 40 . مقسط بن زهیر بن حارث(52ساله) 41. قاسط بن زهیر تغلبی ( ساله) 42. شبیب بن جراد(67ساله) 43. عمربن جندب خضرمی (50ساله) 44. عبدالله بن یزید ثبیط عبدی بصری (22ساله) 45. لاس بن عمرو ازدی راسبی ( 55 ساله) 46. عبیدالله بن یزید بن ثبیط عبدی بصری(25ساله) 47. حارث بن نهان(حرث بن هبان) (60ساله) 48. عبدالله بن بشر بن ربیعه خثعمی(45ساله) 49. سعد بن حرث خزاعی یا سعد خزاعی (70ساله)50. حجاج بن بدر(زید یا بکر یا یزید) تمیمی سعدی(50ساله) 51. جابربن حجاج تیمی(45ساله) . شهیدا ن نبرد تن به تن(پیش از نماز ظهر عاشورا) پس از تیرباران ابتدای جنگ اصحاب ویاران امام برای نبرد از هم سبقت می جستند وبا حضور در عرصه نبرد حماسه هایی پرشکوه وشگفت خلق کردند.در این مرحله چهل وهفت تن به شهادت رسیدند.

*************************************************

1.حرّبن یزید ریاحی(50ساله) 2. مصعب بن زید(45ساله) 3. قره یا عروه یا عرّه (غلام حرّ)(40ساله) 4. علی بن حرّ ریاحی ( 5ساله) 5. خلف(عبدالله)بن مسلم بن عوسجه( 12ساله) 6. عابس بن ابی شبیب(75ساله) 7. ابوعمره،زیادبن عریب (ساله) 8. عبدالرحمن ارحبی(50ساله) 9. عبدالله بن عمیر کلبی(ابووهب) (30ساله) 10.هانیه(ام ّوهب) ( 19ساله)11. شوذب بن عبدالله همدانی(70ساله) 12. یزیدبن حصین الهمدانی المشرقی(50ساله)13.اسلم (سلیمان)بن عمروترکی(45ساله) 14. بریربن خضیر همدانی(60ساله) 15. جناده بن کعب بن حارث انصاری خزرجی(70ساله) 16. انس بن حرث کاهلی(78-80ساله) 17.حبیب بن مظاهر اسدی ( 80 ساله)18. خالد بن عمرو اسدی صیداوی(20ساله) 19. جوین بن مالکبن قیس بن ثعلبه تیمی یا ضبعی(50ساله)20. نافع بن هلال جملی(45ساله)21. جابربن عروه الغفاری(75-72ساله) 22. مسلم بن عوسجه اسدی (بوجحل) ( 80ساله) 23. سعدبن عبدالله(25ساله) 24.یحیی بن سلیم مازنی تمیمی(0ساله)25. عمرو بن

مطاع جعفی(45ساله) 26. عمیربن عبدالله مذحجی (45-40ساله) 27. عمروبن خالداسدی صیداوی(45ساله) 28.عمروبن خالدبن حکیم بن حزام اسدی صیداوی (60ساله)29.انیس بن معقلاصبحی قحطانی(45ساله) 30. جون بن حوّی (65ساله) 31. سیف بن حرث(حارث) (32ساله) 32. عبدالله بن عروه غفاری( 25ساله) 33. یزیدبن مهاجر بهدلی(40ساله) 34. حنظله بن اسعد شبامی (40ساله) 35. یزید بن مغفل بن جعفی (57 ساله) 36. جناده بن حرث المذحجی المرادی لسلمانی یا حباب یا حسان بن حارث(70ساله) 37. شبیب بن عبدالله نشهلی (ابوعمره نشهلی) (52-50ساله) 38. منحج(منهج) بن سهم(35ساله) 39. سعدبن حنظله تمیمی(45ساله)40. قره بن ابی قره غفاری(عثمان بن فروه)یا عثمان بن عروه(72 ساله) 41. عبدالرحمن بن عبدالله یزنی حمیری(ارحبی) یا ازدی(45ساله) 42.یزید بن ثبیط عبدی بصری( زید ا بدربنثبیت قیسی عبدی) (50ساله) 43. عبدالرحمن بن عروه غفاری(23ساله) 44. مالک بن عبدالله یا مالک بن عبد(4ساله) 45. عمروبن جناده(11ساله) 46. عائذ بن مجمع بن عبدالله(25ساله) 47. مجمع بن عبدالله عائذی(50ساله) شهیدان نماز ظهر عاشورا این شهدا هنگام اقامه نماز خویش را پیشمرگ وسپر نماز امام (ع) واصحاب نمودند وتقدیر چنان بود که نماز خویش را در ملکوت اعلی به جای آورند.

=======================================================

١. سعید بن عبدالله حنفی(50ساله) 2. عمروبن قرظه بن کعب بن عمرو بن عائذ بن زید بن مناه ثعلبه(60ساله)

شهیدان پس از نماز ظهر عاشورا دراین هنگام تعداد کمی از اصحاب باقی مانده بودند که تعداد آنان حداکثر نه نفر بوده است:

==============================

1. سعدبن حارث انصاری عجلانی(55ساله) 2. ابوثمامه عمروبن عبدالله صائدی(60ساله) 3. زهیربن قین بن قیس انماری جلی( 60ساله) 4. سلمان بن مضارب بن قیس بجلی( 40 ساله) 5. بشیربن عمر حضرمی کندی(50ساله) 6.ضرغامه بن مالک تغلبی(30ساله) 7. حجاج بن مالک تغلبی(50ساله) 8. ابوالحنوف بن حرث انصاری عجلانی(52ساله) 9. رافه بن عبداللهازدی شئوئه مولا(غلام) مسلم بن کثیر(40ساله) شهیدان بنی هاشم بین تعداد شهدای بنی هاشم اختلاف فراوان است . تعداد آنها را حداقل هجده وحداکثر نود وسه تن ذکر کرده اند (که غیر قابل قبول است). آنچه در بین کتب معتبر آمده وبیشتر مورد وثوق است بیست وچهار نفر به شرح زیر است.

1. علی بن الحسین(علی اکبر) (27-26ساله) 2. قاسم بن الحسن علی ابن ابی طالب(15-14ساله) 3. ابوبکربن حسن بن علی ابن ابیطالب(16-15ساله) 4.عبیدالله بن عبدالله بنجعفر(20ساله) 5. عثمان بن علی ابن ابیطالب(23ساله) 6. عون بن علی ابن ابیطالب(45ساله) 7. جعفربن علی ابن ابیطالب(21ساله) 8. عبدالله بن مسلم بن عقیل(14ساله) 9. عبدالله بن حسن بن علی ابن ابیطالب(عبدالله اصغر) (11ساله) 10. عون بن عبدالله بن جعفر(20ساله) 11. عبدالله بن علی ابن ابیطالب(25ساله) 12. عون بن جعفر طیار(57ساله) 13. موسی بن عقیل بن ابیطالب (32ساله) 14. محمد بن سعید بن عقیل(7ساله) 15.عمربن بن علی بن ابیطالب (35ساله) 16. عبدالرحمن بن عقیل بن ابیطالب (35ساله) 17. جعفربن عقیل بن ابیطالب(25ساله) 18. عبدالله بن الحسین (عبدالله رضیع)یا علی اصغر(دوم) (یک تا سه روز) 19. محمد بن علی بن ابیطالب (36ساله) 20. محمدبن عبدالله بن جعفربن جعفربن ابیطالب(18ساله) 21. محمدبن مسلم بن عقیل(13ساله) 22. علی ابن الحسین(علی اصغر) (کمتر از یکسال) 23. عباس بن علی(34سال) 24. حسین بن علی ( 57سال) شهیدان پس از امام حسین(ع) ١. هفهاف بن مهند راسبی بصری(52ساله) 2. عبدالله بن عفیف ازدی(53ساله) او پس از شهادت امام در کوفه به سخنرانی ابن زیاد اعتراض کرد.اورا ابتدا به دار زده وسپس گردن زندند . 3. موقع بن ثمامه اسدی صیداوی( 30ساله) مجروح در کربلا که بعد به شهادت رسید 4. عمروبن عبدالله جندعی(45ساله) درکربلا مجروح ویکسال بعدبه شهادت رسید 5. سوید بن عمروبن ابی المطاع خثعمی(70 ساله) 6. محمدبن مسلم بن عقیل(10ساله) 7. ابراهیم بن مسلم بن عقیل(9ساله) 8. سوار بن منعم بن حابس بن ابیعمیر(حمیر) بن نهم الهمدانی النهمی(نهدی)(50ساله)